ژیان ناما ئەفسانەیا دەنگێ بەھدینان

تەحسین تەھا ئامێدی ، ژ دایکبویێ ٢٥ ێ تشرینا ئێکێ لـ ساڵا ١٩٤١ ێیە ، کو لـ گەک باژێر و شاران گەڕیایە و خوندن لـ قوناغێن جودا لـ جھێن جودا جودا تەمام کریە ، ناڤبری لـ ھەر ئێک ژ ( مانگێشک ، باتیفا ، دھوک ) خوندنا سەرەتایی و ناڤنجی تەمام کریە و ژبو خوندنا پەیمانگەھا ھونەرێن جوان لـ بەغدا تەمام کریە .

تەحسین ئامێدی لـ سەردەمەکیدا دەست بـ سترانبێژیێ کریە کو بـ سەردەمێ تاری دھێت نیاسین ژبەر ئەڤێ سەقایا سیاسی ئەوا کو لـ ڤی دەمی ھەی و ستەما حکومەتێت عیراقێ ھەمبەر کوردا و قەدەغەیا زمانێ کوردی لـ چەند قوناغەکاندا ، لەوما تەحسین تەھا بـ ستێرا گەشا ھونەرێ دەنگێ بەھدینان دھێت دیاری کرن.

لـ ڕادیویا دەنگێ کوردی لـ بەغدا ستران گوتینە و گەلەک ستران لسەر ئەڤینداریێ گوتینە و ھەوادارێن وی گەلەک زور بونە و تانھاش کاریگەریەک زێدە ھەیە لـ مەیدانا دەنگبێژیێدا.

لـ ساڵا ١٩٦٤ پەیمانگەھا ھونەرێن جوان لـ بەغدا تەمام دکەت و پشتڕا وەک ماموستا دھێت دانان لـ مەخمورا سەر بـ باژێڕێ ھەولێرێ ، لـ ساڵا ١٩٦٨ دھێت ڤەگوھاستن بو قوتابخانا نمونەییا ھەولێرێ و دبیتە ماموستایێ ھونەر و میوزیکێ لڤێ خوندنگەھێ.

تەحسین کوڕێ تەھا محەمەد سەلیم ئامێدیە ، ژ ماڵابەتەک کورد پەروەرە ، لـ ساڵا ١٩٥٦-١٩٥٧ پشکداریا خونیشاندانان دکەت لـ میسلێ ، لەوما لـ ساڵا ١٩٥٨ ژخوندنێ ھات دیر کرن.

لـ ساڵا ١٩٦٠ ێ لـ کولیژا ھونەرێن جوان دھێت وەرگرتن لـ پشکا شانو یا کولیژا بەغدا ، لێ جارەکا دن دھێتە دەر کرن ، ژبەرکو کارێ سیاسی دکر ، پشتڕا گەھشتە ڕێزێن پێشمەرگە.

لـ ساڵا ١٩٧٠ دچیتە بەغدا و لـ ڕادیو و تەلەفزیونا بەغدا دەست بـ ستران بێژیێ کر و چەند سترانەک لـ پشکا کوردی تومار کرن ، ژبەر کو ناڤبری دەنگەکێ نمونە و زەلال ھەبو و دەنگی چیا و بلبلێت چیای بو ،ھەوادارێن وی لـ ھەرچار پارچێت کوردستانێ ھەبون و دنھاشدا ھەرمایە ستێرا دەنگبێژیا کوردستانێ.

ناڤبری ١٨ ئەلبومێت سترانا ھەبون و پڕانیا ئەڤان سترانان لسەر وەڵات و ئافرەت و زاروک و سروشتێ جانێ کوردستانێ و فلکلور و کەلەپورێ کوردی بون .

چەند سترانەک دگەل ھونەرمەندێن دن ھەبونە مینا عەیشەشان و گولبھارێ .

ئامێدی لـ ساڵا ١٩٩٤ دچیتە ئەوڕوپا و لـ ٢٨ێ ئەیارا ١٩٩٥ و ئێک ساڵ پشتی مانا وی ژ دور وەڵات ، بـ مخابنیڤە بـ ئەگەرێ نەخوشیا دلی کوچا داویێ کر و تەرمێ وی ھاتە زڤڕاندن بو کوردستانێ و لـ ئامێدیێ ھاتە ڤەشارتن .